Tüm dersler ve Matematik

Milli edebiyat, 1911 yılında Selanik’te çıkan “Genç Kalemler” dergisinde Ömer Seyfettin’in “Yeni Lisan” adlı makalesinin yayımlanmasıyla başlar.

Özellikleri:

·          Arapça ve Farsça dil bilgisi kuralları ile bazı istisnalar dışında bu kurala göre yapılmış tamlamalar kullanılmamalıdır.

·          A. Ve F. ile birlikte yabancı kelimeler Türkçedeki kullanımına göre değerlendirilmeli, Türkçe telaffuzlarına göre yazılıp söylenmeli.

·          A. Ve F.kelime yerine mümkün olduğunca Türkçe kelimeler kullanılmalı ;ancak konuşma diline girip yaygınlaşmış olanlar Türkçeleşmiş sayılarak kullanılmalı.

·          Türkiye Türkçesine ve öteki Türk lehçelerinden kelime alma yoluna gidilebilir.

·          İstanbul halkının günlük konuşma dili esas alınmalı.

·          Terimler bilim ilgili olduğu için bilim dilinde kıllanılan A.ve F. terimlerin kullanımına devam edilmeli.

·          Şiirde daha çok bireysel konulara yönelen bu dönem sanatçıları, roman ve öyküde sosyal meselelere eğilmişler; milliyetçilik düşüncesi, Kurtuluş Savaşı, gibi konuları ele almışlardır. Konuların İstanbul dışına çıkarılması da bu dönemin belirgin özelliklerindendir.

·          Sade Türkçe ve hece vezninin kullanıldığı bir edebiyat akımıdır.

·          Milli Edebiyat Sanatçıları:

Mehmet Emin Yurdakul

Ziya Gökalp

Ali Canip Yöntem

Ömer Seyfettin

Mehmet Fuat Köprülü

Ahmet Hikmet Müftüoğlu…

·          Milli Edebiyat Akımından Etkilenen Sanatçılar:

Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Halide Edip Adıvar

Reşat Nuri Güntekin

Refik Halit Karay

Falih Rıfkı Atay

BEŞ HECECİLER

Özellikleri:

·          Şiirlerinde Anadolu’yu coşkulu bir dille anlattılar.

·          Milli Edebiyatın ölçü, biçim ve nazım şekillerini benimsemiş, o doğrultuda eserler vermişlerdir.

·          Dize kümelerinde dörtlüklere bağlı kalmayıp yeni biçimler aramışlardır.

·          İlk şiirlerinde aruzu kullanan Beş Hececiler şiire I. Dünya Savaşı ve Milli Mücadele döneminde başlamışlardır.

·          Şiirde sade ve özentisiz olmayı tercih etmişler, eserlerinde konuşma dilini kullanmışlardır.

·           Gerçekçi olmak istemişler ancak hemen hepsi romantizme sürüklenmiştir.

·          Beş Hececiler:

Faruk Nafiz Çamlıbel

Enis Behiç Koryürek

Halit Fahri Ozansoy

Orhan Seyfi Orhon

Yusuf Ziya Ortaç

GARİP AKIMI (I. YENİ)

·          1941’de Orhan Veli Kanık, Oktay Rıfat ve Melih Cevdet birlikte yayımladıkları Garip adlı şiir kitabının önsözünde bu akımın ilkelerini ortaya koydular.

Özellikleri:

·          Şiirde ölçüyü bırakıp serbest şiir yazma yoluna gittiler.

·          Uyağı şiir için gerekli olmaktan çıkardılar.

·          Her şeyi şiirin konusu haline getirdiler. Böylece şairane duygular şiirden uzaklaştırdılar.

·          Her türlü sözcüğün şiirde kullanılmasını savundular, böylece gündelik küçük sorunlar, halktan kişiler, sokak… şiire girdi.

·          Şiirde bütün güzelliğini benimsediler.

·          Şiirin düşünce ve zekadan güç alarak yaşama sevincini anlatması gerektiğini söylediler.

·          Dilin sanatlardan arındırılmış olarak doğal biçimde kullanılması gerektiğini savundular.

·          Şiirde toplumsal aksaklıkları eleştirdiler.

·          Şiirde mizaha yer verdiler.

İKİNCİ YENİ

Özellikleri:

·          Orhan Veli arkadaşlarının yalın anlatımına tepki olarak doğmuştur.

·          II. Yeni şiirimizde çok uzun soluklu olmasa, geniş bir okuyucu kitlesi bulamasa da Türk şiirine yeni boyutlar getirmiştir.

·          “şiir için şiir” anlayışıyla hareket etmişler; erdem, ahlak, toplum ve gerçek gibi konuların şiirin dışında tutulması gerektiğini savunmuşlardır.

·          Onlara göre anlamlı olmak şiir için önemli değildir.

·          II. Yeni’ye göre şiir bir öykü anlatma aracı değildir. Öteki edebi türlerden kesin çizgilerle ayrılmalıdır. Bu yüzden konuyu ve olayı şiirden atmışlardır.

·          Eşya, görünüm ve insanı gerçeküstücülükten daha aşırı bir soyutlama ile anlatmayı amaç edinmişlerdir.

·          Onlara göre şiirde ahenk, ölçü ve uyakla değil; musiki ve anlatım zenginliği ile sağlanmalıdır.

II. Yeni Sanatçıları:

Sezai Karakoç

Edip Cansever

Turgut Uyar

İlhan Berk

Cemal Süreya

Ece Ayhan

20.YÜZYIL TÜRK EDEBİYATINDA BAĞIMSIZ SANATÇILAR

Milli Edebiyatçılarla aynı dönemde yaşadığı halde bu akıma bağlı olmayan sanatçılar şunlardır:

Ahmet Haşim

Hüseyin Rahmi Gürpınar

Mehmet Akif Ersoy

Yahya Kemal Beyatlı

Ahmet Rasim

Rıza Tevfik Bölükbaşı

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI

Genel Özellikleri:

·          Yazı diliyle konuşma dili arasındaki fark ortadan kalkmış, dilde sadeleşme çabaları aralıksız sürmüştür.

·          Edebiyatımız bu dönemde toplumcu bir karakter kazanmış, edebiyatta gerçekçi bir anlayış güdülmüştür.

·          Aruzun yerini hece vezni almış, şiirlerde de günlük konuşma dili kullanılmıştır.

·          Şiirin biçimce serbestleşmesi sağlanmıştır.

·          Şiir, roman, hikaye ve tiyatro gibi türler gelişmiş, bu türlerde başarılı ürünler verilmiştir.

·          İstanbul dışında da pek çok edebiyatçı yetişmiştir.

·          Öykü ve romanda toplumsal gerçekçilik egemin olmuştur.

YEDİ MEŞALECİLER

·          Beş Hececilerin gerçekçilik ve içtenlikten uzak şiirlerine tepki olarak doğmuştur.

·          Girişimlerini “canlılık, samimiyet ve sürekli yenilik” olarak özetlediler ancak  bunu gerçekleştiremediler.

·          Hece vezninden yola çıktılar, biçimde bir yenilik yapamadılar.

·          Özde ise Verlaine, Mallerme, özellikle de Baudelarie gibi Fransız ozanlarını örnek aldılar.

·          Olayları daha gerçekçi bir gözle, içten ve yeni bir ruhla anlatmak istediler.

·          Konuları olabildiğince genişletmeye çalıştılar.

·          Şiirlerinde izlenimciliğin tesiri görülür. (tablo gibi şiir)

·          Topluluk 1928’de Meşale Dergisi’nin kapanmasıyla dağıldı.

·          Yedi Meşaleciler:

Yaşar Nabi Nayır

Ziya Osman Saba

Vasfi Mahir Kocatürk

Kenan Hulusi Koray

Sabri Esat Siyavuşgil

Cevdet Kudret Solok

Muammer Lütfi Bahşi

TOPLUMSAL GERÇEKÇİLER

Özellikleri:

·          I. ve II. Yeni’ye tepki olarak ortaya çıkmıştır.

·          Sosyal olaylara ve toplumsal meselelere yönelmişlerdir.

·          Eserlerinde köy hayatını ve köylülerin sorunlarını ele alan bu sanatçılar yurt gerçeklerini anlatmak gerektiğini savunmuşlardır.

·          Özellikle hikaye ve roman türünde başarılı olmuşlardır.

Sanatçıları:

Nazım Hikmet

Rıfat Ilgaz

Ahmet Arif

Kemal Tahir

Orhan Kemal…