Destan Çeşitleri
Destan Çeşitleri
1- Doğal Destanlar: Toplumun ortak malı olan ve birtakım olaylar sonucu kendiliğinden en oluşan destanlardır.
2- Yapma Destanlar: Bir şairin, toplumu etkileyen herhangi bir olayı tabiî destanlara benzeterek söylemesi sonucu oluşan destanlardır.
1- DOĞAL DESTANLARIN ÖZELLİKLERİ
-
Anonim bir özellik taşır.
-
Çoğu manzumdur; nazım ve nesir karışık olanına az rastlanır.
-
Nazım biçimi ve uyak , destanı yaratan halkın geleneğine bağlıdır.
-
Gerçek ve gerçekdışı olaylar iç içedir.
-
Destan kişileri beden ve karakter özellikleri bakımından hem olağan hem de olağanüstü özellikler taşır.
-
Destanlarda anlatılan olayların zamanı aşağı yukarı bellidir.
-
Destanlar çok uzun manzum öykülerdir.Kırgızlara ait Manas destanı 400 bin dizeden oluşur.
-
Destanlarda daha çok kahramanlık, yiğitlik, dostluk , aşk , ölüm , yurt sevgisi konuları işlenir.
DÜNYA EDEBİYATININ EN ÜNLÜ DOĞAL DESTANLARI
-
İLYADA VE ODYSSEİA (Homeros) : Yunanlıların Toroia Savaşına gidiş dönüşlerini anlatır. (YUNAN DESTANI)
-
ŞEHNAME (FİRDEVSİ): İran – Turan mücadelelerini , İran’ın kahramanı Rüstem’in yiğitliklerini , Büyük İskender’in İran’ı işgalini anlatır. ( İRAN EDEBİYATI)
-
KALEVELA (LÖNROT): Doğaya karşı savaşan Finlilerin erdemlerini , bilgeliklerini anlatır. (FİN EDEBİYATI)
-
MAHABHARATA (HİNT EDEBİYATI)
-
RAMAYANA (HİNT EDEBİYATI)
-
İGOR: 12.YY da Kıpçak Türkleriyle Rusların yaptıkları savaşı anlatır. (RUS EDEBİYATI)
-
OĞUZ KAĞAN: Hunların Orta Asya’ da Türk birliğini nasıl kurduğunu anlatır . (TÜRK EDEBİYATI)
2- YAPMA DESTANLAR
Yeni ve yakın çağlarda , herhangi bir tarih olayının bir ozan tarafından destan kurallarına uygun olarak yazılmış biçimine yapma destan denir. Bunlar sanatsal amaçlı destanlardır.Bilinen bir sanatçının ortaya koyduğu destanlardır.
DÜNYACA ÜNLÜ YAPMA DESTANLAR
-
KAYBOLMUŞ CENNET: Ademle Havva’nın cennetten yeryüzüne inişleri anlatılmıştır.(J. MİLTON – İNGİLİZ EDEBİYATI)
-
KURTARILMIŞ KUDÜS: I. Haçlı seferinde Kudüs’ün alınışı anlatılır. ( T. TASSO- İTALYAN EDEBİYATI)
-
İLAHİ KOMEDYA : Öteki dünyaya Dante’nin yaptığı 7 günlük gezi anlatılır. ( DANTE-İTALYA EDEBİYATI)
-
ÜÇ ŞEHİTLER DESTANI: Kurtuluş Savaşından bazı kesitler anlatılır .( F.H. DAĞLARCA- TÜRK EDEBİYATI)