Nefes Alma
Nefes Alma
Solunum sistemi
Solunum sistemi organları, yaşamamız için ihtiyacımız olan enerjiyi elde etmek amacıyla besinleri yakmak için oksijen alıp, oluşan karbondioksiti vücuttan atma olaylarını (gaz alışverişini) düzenler.
Göğsün üst bölümünde akciğerler bulunur. Akciğerleri kaburgalar arası kaslar korur. Akciğerlerin altında bulunan diyafram kas,ı göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran kuvvetli bir kastır.
Gaz alışverişi alveollerde meydana gelir. Havadan alınan oksijenin kana geçişi ve solunum sonucu oluşan karbondioksitin dışarı atılması alveollerde gerçekleşir. Bir başka ifadeyle; kan ve hava arasındaki oksijen ve karbondioksit alışverişi burada olur.
Aşağıda verilen şekil solunum sistemi organlarına aittir.
Nefes alma
Solunum sırasında diyafram, kaburgalar ve kaburgalar arası kasların hareketi ile akciğerlerde hava giriş çıkışı görülür.
Soluk alırken; diyafram kasılarak düzleşir. Aynı zamanda kaburgalar arası kaslarda kasılarak kaburgaların uçlarını yukarıya doğru iter.
Soluk verme sırasında; diyafram kasları gevşer ve kubbemsi şekil alır. Kaburgalar arası kasları gevşer, göğüs boşluğu daralır. Akciğerlerdeki hava dışarı verilir.
Oksijenli Solunum
Glikozun oksijen ile yakılarak enerji elde edilmesi işlemine oksijenli solunum denir.
Oksijenli solunumun kimyasal tepkimesi ;
glikoz + oksijen karbondioksit + su + (enerji)
Üretilen enerji;
- Küçük moleküllerden büyük moleküllü bileşikler elde edilmesinde
- Kasların kasılmasında
- Isı üretilmesinde, kullanılabilir.
Solunum sonucu oluşan atık maddeler karbondioksit ve sudur.
Karbondioksit zehirli bir gazdır. Bu yüzden soluk verdiğimiz zaman akciğerlerimizden dışarı atılır.
Suyun bir kısmı vücutta kullanılır. Kalanı ise dışarı atılır.
Fazla spor yaptığımız zaman kaslarımızın ihtiyacı olan oksijeni dolaşım sistemimiz sağlayamaz. O zaman kas hücrelerimizde oksijensiz solunum olayı görülür.
Oksijensiz Solunum
Glikozun oksijensiz ortamda parçalanması ile oluşan solunum çeşitidir. Glikoz oksijensiz solunum ile tam olarak parçalanamaz ve sonuçta oksijenli solunuma oranla daha az enerji elde edilir.
Oksijensiz solunum sonucunda laktik asit oluşur. Laktik asit zehirlidir ve kaslarda biriktiği zaman kas kasılmalarına neden olur.
Oksijensiz solunumun kimyasal tepkimesi:
glikoz laktik asit + (çok az enerji)