çemberin elemanları ve özellikleri
Sınıf:7
Ünite:2
Konu: Çemberin elemanları ve özellikleri
Çemberin elemanlarının ne olduğunu vermeden önce çember ve dairenin tanımını vermekte fayda var.
Çember: İçi boş olan yuvarlak şekildir. Yuvarlak şekil derken bu basit bir tabir olabilir.
Daha detaylı bir tanım için şöyle diyebiliriz: Bir nokta düşünelim ( bu nokta çemberin merkezi olsun ).
Çemberin üzerinde milyonlarca nokta vardır.Bu noktaların merkeze olan uzaklıkları eşittir.
İşte merkeze uzaklıkları eşit olan noktaların biaraya gelmesiyle çember oluşur.
NOT: Çemberin içi doluysa buna daire denir.
Örnek:
Yüzük, araba lastiği, bunlar çembere örnektir.
Metal para, kola kapağı .. bunlar da daireye örnektir.
Peki anladım; dairenin ortasında bir nokta oluyor buna merkez denir. Fakat çemberin ortası boş, çemberin ortasında nasıl nokta oluyor ?
diye sorarsanız şöyle bir cevap verelim.
Çemberin ortasında hayali bir nokta vardır.Bu hayali nokta çemberin merkezini gösterir.
Çemberin elemanları:
Çemberin elemanları derken; çember konusunu işlerken kullanacağımız tanımları anlamalıyız.
Hadi başlayalım.
1) Kesen: Birinci tanımımız kesen, kesen çemberin üzerinden geçen bir doğrudur.
Çemberin içi boş olduğu için, kesen çembere iki noktadan dokunur. Yani; kesişimelri 2 noktadır.
2) Teğet: Teğet; çemberin dışından çembere dokunarak geçen bir doğrudur. Çembere o akdar hassas dokunur ki milyonlarca noktadan sadece bir tanesine değer. Yani; Çember ile teğetin kesişimi tek bir noktadır.
3) Kiriş: Bu tanımlardan en çok kullanacak olduğumuz kiriştir. Kiriş ileride göreceğimiz çemberdeki açılar konusunda da karşımıza çıkacak.
Kiriş; kesene benzer fakat biraz farklıdır. Kirişin uçları çemberin dışına çıkmaz. Uçları çemberin üzerindedir.
Kiriş: uçları çemberin üzerinde olan doğru parçalarıdır.
Aşağıda bu tanımların şekille gösterimini göreceksiniz.
ÖZEL olarak: Aşağıda bir de 4. şekil göreceksiniz.
Bu şekilde kirişlerle ilgili özel bir bilgi veriyoruz.
Gördüğünüz gibi merkezden geçen bir kiriş var, bu kirişe ÇAP denir.
Bunun haricinde; kirişler kutuplara doğru, yani uçlara doğru gittikçe kısalmakta, merkezde en uzun halini almakta.
Kısacası: Merkeze yakın olan kiriş uzun,merkeze uzak olan kiriş daha kısadır.
ÇEMBERİN BÖLGELERi
Daha önceki sene açıların bölgelerini görmüştük.
Çemberin bölgeleri de aynıdır.
Çemberin iç kısmında kalan bölge çemberin iç bölgesi,
Çemberin dışında kalan bölge çemberin dış bölgesi
ve
Çemberin üzerindeki bölgeler, çemberin üzeri veya çemberin kendisidir.
Şimdi bu örneklere bir bakalım.