Kimya Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Periyodik Tablonun Tarihçesi

1800 ‘ lü yıllarda bilim adamları elementlerin özelliklerine göre benzer olanları sıralamışlardır. Proton, elektron ve nötron hakkında bilgi sahibi olmadıkları için kütle numaralarına göre elementlerin sıralanmasını yapmışlardır. Dolayısıyla bazı elementler yanlış gruplandırılmışlardır. Örneğin; Potasyum elementi argon elementinden önce yerleştirilmiştir.
Newlands; her sekiz elementin benzer özeliklere sahip olduğunu fark etmiş ve böylece 1863 yılında elementleri yedi periyotta toplayarak sınıflandırmıştır. Ne yazık ki sonradan bulunabilecek elementler için boşluk bırakmamıştır. Böylece gruplandırma bozularak devam etmiştir.
1869 yılında Rus Kimyacı Mendeleev Newlands’in izinden devam etmiştir. Benzer özellik gösteren elementleri tabloya yerleştirebilmek için solda boşluklar bırakmıştır. Böylece eksik elementlerin özelliklerini önceden tahmin edebilmiştir.

Modern Periyodik Tablo

Modern periyodik tabloda tüm elementler atom numaralarına yani proton sayılarına göre sıralanmışlardır.
Benzer özellik gösteren elementlerin alt alta sıralanmasıyla oluşan sütuna grup denir.
Elementlerin yan yana dizilmesiyle oluşan sıralara periyot denir.
Periyodik tabloda soldan sağa doğru enerji seviyeleri elektronlar ile dolmaya başlar.
Bir sonraki periyotda bir sonraki enerji seviyesi dolar.
Bir grup içerisindeki elementlerin özellikleri, atomların elektron dağılımları hakkında bilgi verir.

Metal ve Ametaller 

Elementlerin yaklaşık olarak üçte ikisinden fazlasını metaller oluşturur. Metaller periyodik tablonun sol tarafında, geriye kalan yaklaşık üçte birlik kısmı ise ametallerin sağ tarafında yer alırlar.
 

1A Grubu

1A grubu elementlere alkali metaller denir.
1A grubunun ilk üç metali lityum, sodyum ve potasyum düşük yoğunluğa sahip olup suyun üzerinde yüzerler.
Bir elektron kaybederek +1 değerlik kazanırlar.
Alkali metaller ametaller ile reaksiyona girerek iyonik yapılı bileşik oluştururlar.
İyonik bileşiklerle beyaz renkli katılar oluşturup suda çözünerek renksiz çözelti elde edilir.
Reaktif elementlerdir. Su ile reaksiyona girip metal hidroksit ve hidrojen gazı oluştururlar.

 Sodyum + H2O  Sodyum hidroksit + Hidrojen gazı,

tepkimesi ekzotermik bir reaksiyondur. Daha fazla reaktif olan metaller su ile reaksiyonda daha kuvvetli olur.
1A grubunda yukarıdan aşağıya doğru inildikçe elementlerin reaktiflikleri artar ve erime ile kaynama noktaları azalır.
Tepkime sonucunda oluşan hidrojen gazına alev yaklaştırıldığında patlama olur.

 

Geçiş Metalleri

Demir ve bakır gibi elementleri içeren periyodik tablonun ortasında yer alan bölümdür.
Geçiş metallerini alkali metallere göre karşılaştıracak olursak;
· Daha az reaktiflerdir. Oksijenle veya su ile temas edildiklerinde paslanmazlar.
· Sert, güçlü ve dayanıklıdırlar.
· Oda sıcaklığında sıvı hâlde bulunan civa hariç yüksek kaynama noktalarına sahiptirler.
Geçiş metalleri yaşantımızdaki pek çok araç ve gereçlerde kullanışlıdırlar. Örneğin; ütü yapımında çelik, elektrik kablolarında bakır kullanılır.
Bir çok geçiş metalleri katalizör olarak kullanılır.
Bir çok geçiş metali renkli bileşiklerin yapımında kullanılır (örneğin; çömleklerin sırlanmasında kullanılır).
Bakırın hava ile etkileşmesi sonucu renkli bileşikler oluşur.

7A Grubu

7A grubu elementlerine halojenler denir. Halojenler ametal elementlerden oluşurlar.
Halojenlerin hepsi zehirli ve renklidir.
Halojenler element molekülü hâlinde bulunurlar. Örneğin; Cl2
Halojenler elektron alarak – 1 değerlik kazanırlar.
Halojenler metallerle reaksiyona girerek iyonik tuzları oluştururlar.
Halojenler diğer ametal elementlerle kovalent bağlar oluştururlar. Örneğin; HCl
7A grubunda yukarıdan aşağıya doğru inildikçe elementlerin reaktifliği azalır, erime ve kaynama noktaları yükselir.
7A grubu elementlerinden flor ve klor oda sıcaklığında gaz, brom sıvı ve iyot ise katı bir hâlde bulunur.
Reaktifliği fazla olan halojen reaktifliği düşük olan halojenle yer değiştirerek tuz meydana getirir.

Örneğin;
Klor + Potasyum bromür   Brom + Potasyum klorür
 

8A Grubu

8A grubu elementlerine soy gazlar veya asal gazlar denir.
Soy gazlar en kararlı elementlerdir. Son yörüngelerindeki elektron sayılarını sekizdir.
Diğer element molekülü yapısındaki gazlara göre tek atomlu hâlde bulunurlar.
Soy gazlar lâmba yapımında kullanılırlar.
Helyum soy gazı havadan daha hafif olduğu için uçan balonların yapımında kullanılır.